Antennes

Een heel belangrijk onderdeel van de marifoon installatie is de antenne.
Helaas is de antenne vaak het sluitstuk bij de aanschaf van een marifooninstallatie
Alle hoogfrequent energie die opgewekt wordt door uw dure marifoon wordt immers door de antenne in de lucht gebracht

Maar wat is nu een goede antenne?

Dat is aan de buitenkant helaas niet te zien en de keuringseisen zijn na de CE-markering zo goed als verdwenen, dus dat is ook geen referentie meer.
Omdat wij veel antennes aan de binnenvaart leveren hebben wij alleen nog 2 A-Merk antennes in ons pakket.

Al onze antennes hebben een directe PL259 antenne plug aansluiting en zo kunt u dus altijd kiezen welke kwaliteit antenne kabel u gaat gebruiken. 

Prijzen variëren tussen € 72,50 en € 94,50 excl. BTW

De antennes die u gratis bij een marifoon krijgt kunt u meestal beter gebruiken om vis mee te vangen, dat scheelt heel veel ergernis.

Informatie over antennes

Er zijn verschillende types antennes namelijk, de 1/4 golf antenne, de 5/8 golf antenne, de dipool antenne en de gerichte antenne.
In de marifoonwereld wordt de 5/8 golf antenne gebruikt wat inhoudt dat de antenne 5/8 golf lang is of wel 1,2 meter.
Onder in de antennevoet zit nog een verdikking met een heel belangrijk onderdeel en wel de impedantie transformator die er voor zorgt dat de antenne een zuivere hoogfrequent weerstand heeft van 52 ohm. De impedantie transformator moet beslist waterdicht zijn, bij RVS spriet antennes komt het echter vaak voor dat ze water lekken doordat de impedantie trafo in een simpele plastic pijp of dicht gekitte antennevoet zitten, dit is een van de belangrijkste oorzaken van slecht werkende antennes. De beste oplossing is nog steeds de nylon gegoten antennevoet met losse antenne plug en RVS spriet, weliswaar iets duurder in aanschaf maar wel goed voor jaren probleemloze werking. 

Nog beter zijn de stugge witte fiber antennes met een zilveren binnenwerk, maar deze hebben wel het nadeel dat ze kunnen breken als u ze klem vaart onder de brug. Helaas zijn er ook bij deze antennes weer goedkope varianten met een koperen binnenwerk dat kunt u niet zien aan de buitenkant.

Antenne Kabel

Radio energie kun je niet zomaar door een willekeurige stroomdraad voeren omdat die draad dus direct als hele slechte antenne zou gaan functioneren bij zenden en tevens te veel storing zou opleveren bij ontvangst. Bij ontvangst wordt er een spanning van 0.2 miljoenste volt door de kabel getransporteerd. Daarom wordt er voor de marifoon dus altijd de zogenaamde coaxkabel gebruikt. Coaxkabel bestaat uit een binnendraad met een geweven aardescherm om de geleider heen die voorkomt dat de kabel zelf gaat zenden of stoorsignalen oppikt bij ontvangst. De coaxkabel voor een zender moet te allen tijde een hoogfrequent weerstand hebben van 50 ohm die u niet kunt meten met een Ohm-meter. De witte Televisie coax is altijd 75 Ohm en onbruikbaar voor de marifoon.

De dichtheid van de aardemantel, de dikte van de kern, en de isolatie om de binnenkern, bepalen uiteindelijk het verlies in de kabel.
Daar zitten dan dus ook de grote kwaliteitsverschillen in. Let er bij aanschaf op dat de koperen mantel volledig dicht geweven is met veel koper.
Gebruik bij grotere lengten kabel,meer dan 10 meter, bij voorkeur de dikke RG213 kabel (10mm) of de moderne Aircell variant (7,5mm)
Op veel schepen zien wij soms kabellengtes van 20 meter of langer met dunne RG58 kabel uitgevoerd. 
De winst uit de antenne hoogte gaat dan volledig verloren in de dunne coaxkabel, vanaf 10 meter dus liefst dikke kabel RG213 of Aircell gebruiken.

Antennepluggen

Zorg tevens voor een goede water afdichting bij de pluggen, liefst met vulkaniserende tape,

De coaxkabel zuigt zich anders helemaal vol water via de geweven buitenmantel en krijgt daardoor enorme verliezen. 
Voorkom zoveel mogelijk onderbrekingen in de kabel en gebruik bij voorkeur geen dekdoorvoer stopcontact.
Als het niet anders kan gebruik dan een simpel zwaanshalsje met een PL259 koppelstukje en monteer dat liefst onderdeks of anders 50cm boven het dek. Een stopcontact in het dek is vaak een bron van storing omdat elke golf water er overheen gaat.
.
Deze verbinding is nagenoeg niet waterdicht te krijgen, liever niet monteren dus.

Koppelstukje PL259

Antenne plug PL259

Antenne installatie controleren

Wij krijgen heel vaak de klacht dat een marifoon nog wel ontvangt maar heel slecht zendt, dit is meestal een antenne probleem, de antenne is veel minder kritisch bij ontvangen dan bij zenden en zo kan het gebeuren dat zelfs bij een losse draad de marifoon nog heel redelijk ontvangt maar heel slecht zendt.
Een antenne installatie controleren is zonder apparatuur een lastig klusje, maar wat kunt u zelf controleren

Visueel

Check of de antenne pluggen stevig en waterdicht op de coaxkabel geschroefd zijn, en check of de binnenkern van de coax goed gesoldeerd is aan de pin van de plug. De pin moet volledig dicht gevloeid zijn met harskern soldeer. Check de kabel op uitwendige beschadigingen of knikken. Check eventueel de gevlochten mantel. De buitenmantel moet altijd helder roodkoper of zilverkleurig zijn.
Volgelopen kabels, herkenbaar aan zwarte of groene oxidatie in de geweven mantel, kunt u beter vervangen.
Wij snijden zelf meestal zo,n 20 centimeter onder de plug een heel klein inspectie stukje uit de isolatie en tapen dat later weer dicht met vulkaniserende tape.

Met de Ohm meter

Als u een Ohm-meter ter beschikking heeft zet u die op Ohm x 1 of op diode test. Draai vervolgens de plug bij de antenne los (kan niet altijd bij de goedkopere jacht antennes) en controleer vervolgens of de pin geen kortsluiting maakt met de buitenkant van de plug door de ene draad van de meter tegen de pin en de andere draad tegen de buitenkant van de plug te houden. De meter mag niet reageren. Door nu aan het andere uiteinde van de kabel een doorverbinding te maken tussen de pin en de buitenkant plug krijgen we als alles in orde is een doorverbinding van 0 ohm of iets meer. De kabel is elektrisch gezien in orde. (water in de kabel en slechte coax kunt u alleen bepalen met een antenne meter).

Aan de antenne zelf valt zonder antenne meter {= staande golf meter}niets te meten, veelal zal de antenne voor een Ohm-meter een volledige kortsluiting laten zien door de impedantie transformator maar hoeft niet altijd. Dit is afhankelijk van merk en type antenne.

Met de Antenne of staande golf meter

Met een echte antenne meter kunnen we in 1 oogopslag meten hoeveel zendenergie er de lucht in gaat en hoeveel zendenergie er weer terug komt.
De zendenergie die terugkomt wordt in de marifoon omgezet in warmte en veroorzaakt soms grote schade aan de zender.
Bij de oudere marifoons zagen we nog grote koelblokken en geavanceerde beveiligingen in de marifoon maar bij de nieuwe toestellen is deze luxe meestal helemaal verdwenen vanwege de kosten. Als de installatie goed werkt is beperkte beveiliging en koeling geen probleem maar als het mis gaat zijn deze toestellen vaak heel kwetsbaar. Een goede antenne zet tussen de 95 en 100% van de zendenergie om in radiogolven, een slechte antenne, zo nieuw uit de verpakking verliest soms wel 60%. 

Plaats en hoogte van de Antenne

Een radiogolf op 156 MHz zal zich bij normale weersomstandigheden gedragen als licht wat inhoud dat het signaal niet met de aarde mee buigt maar zendt tot de horizon. Daarom moet de antenne het liefst zo hoog mogelijk geplaatst worden zodat die horizon zo ver mogelijk vooruit ligt; voor de televisie wordt zelfs een antennemast van 330 meter hoogte gebruikt om een groot gebied van Nederland te kunnen bestrijken. Bij de marifoon houdt het meestal bij zo’n 35 mijl wel op.

Let wel op de lengte en de kwaliteit van de coaxkabel als u de antenne hoog plaatst. Plaats de antenne het liefst minimaal 1 antenne lengte vrij van metalen obstakels en staaldraden daar deze de goede werking van de antenne behoorlijk beïnvloeden .

Antenne plug monteren

  1. Strip de coaxkabel ongeveer 40 mm. af en sla de gevlochten buitenmantel terug over het plastic.
  2. Strip de binnenkabel nu 12 mm af, draai nu eerst de hoes van de plug en schuif deze eerst op de kabel.
  3. Schroef nu de plug zover op de kabel tot de gestripte binnenkern van de coax net uit de holle pin steekt.
    Controleer eerst of er geen sluiting ontstaan is tussen de binnenkern en de buitenmantel en soldeer vervolgens de holle pin als volgt. 
  4. Houd de soldeerbout tegen de buitenkant van de pin en verwarm de plug net zolang tot het harskern soldeer smelt tegen de binnenkant van de plug, nu net zolang tin invoeren tot de pin netjes dicht vloeit.

Door de harskern in het soldeer hoeft u en mag u dus nooit soldeerwater als S39 o.i.d. gebruiken. S39 is een scherp zuur wat het te solderen oppervlak in enkele seconden schoon vreet en mag in geen enkele elektronica toepassing gebruikt worden, het vreet uw antenne plug en kabel in 1 jaar helemaal op!!!!!

Meer over golflengte

Elk radiosignaal wat u uitzendt heeft een bepaalde golflengte die bepaald wordt door de hoogte van de frequentie. Middels een eenvoudige formule kunt u de golflengte berekenen en wel door 300.000 (is de snelheid van een radiogolf en van licht in Km/seconde) te delen door de frequentie in ons geval 156.000 Kilohertz = dus 1,92 meter. Als u een steen in stilstaand water zou gooien en u zou vervolgens de lengte tussen 2 golftoppen meten dan weet u de golflengte, als u vervolgens het aantal golftoppen zou meten die per seconde langskomen dan is dat de frequentie. De kracht waarmee de steen gegooid wordt is het vermogen.

De marifoon antenne produceert 156.000 Kilohertz is 156.000.000 golven per seconde met een kracht van 25 Watt. Na jaren van onderzoek kwam men tot de conclusie dat de elektrische energie uit de marifoon het beste omgezet kan worden in radiogolven als de lengte van de antenne overeenkomt met 1/4 of 5/8 of 1/2 of een hele lengte van de golf, dus in ons geval 1.92M.

In de marifoonwereld is alleen de 5/8 golf antenne toegelaten omdat deze lengte antenne het minst gevoelig blijkt voor metaal in de omgeving van de antenne.
Zo zien we dus dat marifoonantennes allemaal rond 1,2 meter lang zijn en dus afgestemd zijn op een frequentie van ongeveer 156 MHz en daarom dus niet te gebruiken voor bijv. een autoradio die rond de 100Mhz moet ontvangen = 300000 /100000Khz=3 Meter.

Als we weer terug gaan naar het voorbeeld in het water dan kunnen we op 2 manieren een golf opwekken. Namelijk op en neer maakt een verticale golf of heen en weer maakt een horizontale golf. Probeert u maar eens eens een stok die 5 meter verder drijft, horizontaal te laten bewegen als u verticale golven maakt. U merkt dat dat niet lukt en zo werkt dus ook de marifoon antenne. Die zal alleen mee trillen als hij verticaal opgesteld staat. In marifoonland hebben we afgesproken dat iedereen verticale radiogolven produceert en daarom staat bij iedereen de antenne rechtop.

Radio energie verplaatst zich heel vreemd door een geleider namelijk niet door de draad maar om de draad heen. In de praktijk is gebleken dat blank zilver het beste antenne materiaal is, maar een groot nadeel van zilver is dat het met alle chemicaliën in de lucht reageert dus als u daar een antenne mee wilt maken dan moet het zilver beschermt worden. In de praktijk gebeurt dat middels een fiber omhulsel en zo ontstaan dus de bekende witte fiber antennes met aan de binnenkant een zilver binnenwerk. Dit zijn stabiele en vormvaste antennes.

In de jachten wereld wordt ook vaak een dunne RVS Antenne gebruikt die niet gelijk breekt als het eens mis gaat onder de brug. Deze antennes hoeven niet beschermd te worden met een fiberbuis. Het nadeel blijft wel een afstraal verschil van zo’n 5 a 6% t.o.v. de zilver antenne en tevens zijn de antennes niet vormvast bij veel wind wat weer invloed heeft op de afstraal karakteristiek van de antenne.